Sedasyon ve Genel Anestezi
Lokal anestezinin tek başına yeterli analjezi sağlamadığı durumlar ile korku ve kaygı düzeyinin çok yüksek olduğu hastalar veya yeterli kooperasyonun sağlanamadığı çocuklar, zihinsel engelliler, veya hareket kusuru olan hastalarda dental tedavilerin yapılabilmesi için sedasyon veya genel anestezi uygulanabilir. Genel anestezi, bu konuda uzmanlık yapmış anestezi doktorları tarafından gerçekleştirilen, hastanın kontrollü bir şekilde bilinçsiz ve ağrısız konuma getirilmesi işlemidir. Bu uygulamalar ameliyathane standartlarına uygun mekanlarda, gerekli tüm tıbbi donanım ve ilaçların bulunduğu koşullarda yapılmalıdır. Özellikle uzun süren cerrahi işlemlerde, aşırı korku ve endişesi olan hastalarda hasta konforu sedasyon ve genel anestezi desteği ile oldukça artmaktadır. Genel anestezi uygulaması gerektirebilecek uygulama alanlarının geniş bir bölümü küçük yaştaki hastalardır.
Sedasyon terimi önceleri, “kaygının ve korkunun ortadan kaldırılması, azaltılması veya hiç ortaya çıkmaması durumu olup, hastanın bilincinin açık; ancak ilaç etkisinde olduğu, anestezinin bir dönemi” olarak tanımlanmıştır. Bu tanımlama temelde doğru olmasına rağmen, daha açık olarak ifade edilmesi gerekmektedir. Dental hastalarda bilinçli sedasyon, derin sedasyon ve genel anestezi tanımlamaları aşağıdaki gibi yapılmıştır:
Orta Dereceli Sedasyon (Bilinçli sedasyon): İlacın etkisiyle hastanın bilinç düzeyinde hafif bir azalma ile birlikte, hastanın bağımsız ve devamlı olarak hava yolunu koruyabildiği, fiziksel uyarılara ve sözel komutlara uygun bir şekilde yanıt verebildiği durumdur.
Derin sedasyon: İlaca bağlı olarak bilinç düzeyinde azalmanın kontrol edilebildiği, bununla birlikte hastanın koruyucu hava yolu reflekslerinin kısmen veya tamamen kaybolduğu, sözel komutlara yetersiz yanıt ile karakterize durumdur. Hasta kolaylıkla uyandırılamamakta fakat tekrarlayan sözel ya da ağrılı uyaranlara anlamlı cevap verebilmektedir. Solunum fonksiyonu bozulabildiği için destek gerekebilmektedir.
Genel anestezi: : İlaçlarla sağlanan, geri dönüşümlü, ağrılı uyarana bile yanıtın olmadığı bilinç kaybı durumudur. Solunum fonksiyonu genellikle desteksiz sürdürülememektedir. Hava yolu açılması ve pozitif basınçlı ventilasyon desteği gerekmektedir.
Yoğun korkusu ve endişesi olan veya engelli çocukların diş tedavileri ülkemizde çocuk diş hekimleri için çözümlenmesi gereken ciddi bir problemdir. Ülkemizde çocuklardaki çürük oranı Dünya Sağlık Örgütü’nün belirlediği kriterlerin çok üstünde olup, özellikle uyumsuz çocuklarda tedavi yapılamadığından çekilen süt dişleri, ortodontik tedavi gereksinimini arttırmaktadır. Bilindiği gibi ortodontik tedaviler hem uzun süreli ve zahmetli hem de pahalı tedavilerdir.
Hekim ile kooperasyon eksikliği içinde olan küçük yaştaki çocuklar için farklı yöntemler olup; bunlar psikolojik ve farmakolojik yaklaşımlardır. Psikolojik teknikler yani davranış yönlendirilmesi, birçok çocuk diş hekimi tarafından iyi bilinmekte ve uygulanmaktadır. Burada hekimin başarısı büyük oranda çocukla iletişim kurabilmesi ve çocuğun güvenini kazanabilmesine bağlıdır. Farmakolojik yöntem ise psikolojik yaklaşımların yetersiz kaldığı durumlarda, sedasyon veya en son çare olarak da genel anestezi sağlamak için bazı ilaçların uygulanmasıdır. Birçok ülkede sedasyon teknikleri uyum sağlanamayan çocuk hastalarda gerek muayenehane, gerekse hastane koşullarında rutin olarak kullanılmaktadır. Türkiye’de ise kliniğe başvuran küçük yaştaki veya kaygılı, korkulu çocuklarda yaygın çürükler mevcut olup, bu nedenle tedavi süresi uzamakta ve genellikle çocuklarımızın diş tedavileri genel anestezi altında yapılmaktadır.
GENEL ANESTEZİ ÜNİTESİ Birimi Doktorlarımız